Uprawa warzyw zgodnie z fazami księżyca to tradycyjna metoda ogrodnicza, która zyskuje coraz większą popularność wśród współczesnych ogrodników. Fazy księżyca mają istotny wpływ na rozwój roślin poprzez oddziaływanie na transport wody i składników odżywczych. Odpowiednie dopasowanie terminów siewu do cyklu księżycowego może znacząco poprawić wzrost roślin i zwiększyć plony w naszym ogrodzie.
Fazy księżyca w ogrodnictwie
W kalendarzu księżycowym wyróżnia się cztery podstawowe fazy, które mają istotny wpływ na wzrost i rozwój roślin. Nów trwa trzy dni i obejmuje dzień przed oraz dzień po dacie nowiu. Następnie mamy pierwszą kwadrę, gdy księżyc przybiera od nowiu do połowy swojej widocznej powierzchni. Druga kwadra to okres od połowy oświetlenia do pełni, a pełnia podobnie jak nów trwa trzy dni.
Siła przyciągania księżyca wpływa na transport wody w roślinach, co bezpośrednio przekłada się na ich wzrost i rozwój. W czasie przybywającego księżyca (od nowiu do pełni) soki roślinne intensywniej krążą w górnych częściach roślin, co sprzyja rozwojowi liści i owoców. Z kolei podczas ubywającego księżyca energia rośliny koncentruje się w systemie korzeniowym.
Badania naukowe potwierdzają, że wysiew nasion w okresie pełni księżyca skutkuje najszybszym wzrostem roślin. Światło księżyca przyspiesza proces rozkładu skrobi w ziarnach, co powoduje uwalnianie energii potrzebnej do rozwoju.
Kwadra liścia
Kwadra liścia przypada na okres od nowiu do pierwszej kwadry, gdy na niebie widoczny jest wąski sierp księżyca. Jest to optymalny czas na siew i sadzenie warzyw, których jadalne są części nadziemne – liście, łodygi i pędy. W tym okresie najlepiej udają się takie warzywa jak kapusta, kalafiory czy sałata.
Prace ogrodnicze w kwadrze liścia najlepiej wykonywać w godzinach porannych. Jest to również doskonały moment na podlewanie roślin, ponieważ w tym czasie najefektywniej pobierają one wodę. Warzywa posadzone w tym okresie charakteryzują się szybszym wzrostem, lepszym ulistnieniem oraz większą odpornością na choroby.
W kwadrze liścia warto również zbierać warzywa liściaste przeznaczone do bezpośredniego spożycia, ponieważ wtedy mają one najwyższą wartość odżywczą. Jest to także dobry moment na przygotowanie sadzonek do ukorzeniania oraz wykonywanie zabiegów pielęgnacyjnych związanych z glebą.
Kwadra owocu
Okres od pierwszej kwadry do pełni to kwadra owocu, która jest najkorzystniejszym czasem do siewu i sadzenia roślin plonujących nad ziemią. W tym czasie najlepiej udają się pomidory, ogórki, papryka, cukinia oraz rośliny strączkowe. Energia księżyca jest wtedy największa, a poziom jego światła sprzyja rozwojowi części nadziemnych roślin.
W kwadrze owocu szczególnie korzystne jest wykonywanie prac ogrodniczych od rana do godzin popołudniowych. Im bliżej pełni, tym lepiej przesuwać prace ku późniejszym godzinom dnia. Jest to również idealny moment na szczepienie drzew owocowych oraz zbiór owoców i ziół.
Warzywa posadzone w tym okresie charakteryzują się lepszym kwitnieniem, obfitszym owocowaniem oraz wyższą jakością plonów. Dodatkowo, owoce zebrane w kwadrze owocu mają najlepszy smak i największą wartość odżywczą. W tym czasie warto również wykonywać przetwory oraz przygotowywać sadzonki do ukorzeniania.
Kwadra korzenia
Okres od pełni do ostatniej kwadry to czas szczególnie sprzyjający uprawie warzyw korzeniowych. W tym okresie energia rośliny koncentruje się w systemie korzeniowym, co sprzyja rozwojowi warzyw takich jak marchew, pietruszka, seler, buraki czy rzodkiewka.
W czasie kwadry korzenia siła grawitacji księżyca jest największa, co powoduje, że woda i składniki odżywcze są intensywniej transportowane w kierunku korzeni. Warzywa posadzone w tym okresie wytwarzają silniejszy i bardziej rozbudowany system korzeniowy, co przekłada się na lepsze plonowanie.
Podczas tej fazy najlepiej wykonywać prace związane z roślinami korzeniowymi wczesnym rankiem. Jest to również idealny moment na wykopywanie bulw i korzeni, ponieważ zawierają one wtedy najwięcej składników odżywczych i najdłużej zachowują świeżość.
Praktyczne wskazówki siewu
Niezależnie od fazy księżyca, należy przestrzegać kilku podstawowych zasad dotyczących siewu. Najkorzystniejszą porą dnia na wykonywanie prac ogrodniczych jest wczesny poranek lub późne popołudnie, kiedy temperatura nie jest zbyt wysoka, a wilgotność powietrza jest optymalna.
Przy siewie warzyw warto zwrócić uwagę na temperaturę gleby – powinna być odpowiednia dla danego gatunku. Gleba musi być również odpowiednio przygotowana: spulchniona, nawożona i o właściwym pH. Szczególnie istotne jest, aby nie wykonywać siewu podczas niekorzystnych dni, które przypadają na okres przejściowy między fazami księżyca.
Ważnym aspektem jest również głębokość siewu – jako ogólną zasadę przyjmuje się, że nasiona powinny być umieszczone na głębokości równej ich 2-3 krotnej wielkości. Należy również pamiętać o odpowiednim nawodnieniu gleby przed i po siewie.
Kalendarz siewów
Planując prace w ogrodzie, warto kierować się szczegółowym kalendarzem siewów uwzględniającym fazy księżyca. Warzywa liściaste najlepiej siać od nowiu do pierwszej kwadry, natomiast warzywa owocujące w okresie od pierwszej kwadry do pełni.
Rośliny korzeniowe i bulwiaste najlepiej rozwijają się, gdy są sadzone w czasie od pełni do ostatniej kwadry. W przypadku ziół i roślin przyprawowych, najkorzystniejszym okresem jest czas od pierwszej kwadry do pełni księżyca.
Należy pamiętać, że kalendarz księżycowy to tylko jeden z czynników wpływających na powodzenie upraw. Równie ważne są warunki pogodowe, jakość gleby oraz prawidłowa pielęgnacja roślin. Warto też uwzględnić lokalne warunki klimatyczne i dostosować terminy siewu do specyfiki swojego regionu.
