Niemiecka emerytura przysługuje już po 5 latach pracy w Niemczech, jednak jej wysokość zależy od wielu czynników, w tym od długości stażu pracy. Aby otrzymać pełną emeryturę w Niemczech, trzeba przepracować znacznie dłuższy okres.
System emerytalny w Niemczech – podstawowe informacje
System emerytalny w Niemczech opiera się na trzech filarach:
- Obowiązkowe ubezpieczenie emerytalne (gesetzliche Rentenversicherung)
- Zakładowe ubezpieczenie emerytalne (betriebliche Altersvorsorge)
- Prywatne ubezpieczenie emerytalne (private Altersvorsorge)
Pierwszy filar, czyli obowiązkowe ubezpieczenie emerytalne, jest najważniejszym elementem systemu. Obejmuje ono większość pracowników i jest finansowane ze składek odprowadzanych przez pracodawców i pracowników. To właśnie z tego filaru wypłacana jest podstawowa emerytura państwowa.
Warto zauważyć, że niemiecki system emerytalny przechodzi obecnie szereg reform. Wynika to z wyzwań demograficznych, takich jak starzenie się społeczeństwa i niski przyrost naturalny. Zmiany te mają na celu zapewnienie stabilności finansowej systemu emerytalnego w długim okresie.
Warunki otrzymania niemieckiej emerytury
Aby otrzymać niemiecką emeryturę, należy spełnić kilka podstawowych warunków:
- Osiągnięcie wieku emerytalnego
- Opłacanie składek przez minimalny wymagany okres
- Złożenie wniosku o emeryturę
Wiek emerytalny w Niemczech jest stopniowo podnoszony. Obecnie wynosi on 65 lat i 7 miesięcy, ale docelowo ma wzrosnąć do 67 lat dla osób urodzonych po 1964 roku. Warto pamiętać, że w niektórych przypadkach możliwe jest przejście na wcześniejszą emeryturę, jednak wiąże się to z obniżeniem świadczenia.
Minimalny okres opłacania składek, tzw. okres oczekiwania (Wartezeit), wynosi 5 lat. Oznacza to, że teoretycznie można otrzymać niemiecką emeryturę już po 5 latach pracy w Niemczech. Jednak w praktyce wysokość takiego świadczenia byłaby bardzo niska.
Wysokość niemieckiej emerytury w zależności od stażu pracy
Wysokość niemieckiej emerytury zależy od wielu czynników, ale jednym z najważniejszych jest długość stażu pracy. Oto, jak orientacyjnie może wyglądać wysokość emerytury w zależności od przepracowanych lat:
- 5 lat pracy – minimalna emerytura, około 180-200 euro miesięcznie
- 10 lat pracy – około 400-500 euro miesięcznie
- 20 lat pracy – około 800-1000 euro miesięcznie
- 30 lat pracy – około 1200-1500 euro miesięcznie
- 40 lat pracy – około 1600-2000 euro miesięcznie
- 45 lat pracy – pełna emerytura, około 2000-2500 euro miesięcznie
Należy podkreślić, że są to jedynie orientacyjne kwoty. Rzeczywista wysokość emerytury zależy nie tylko od długości stażu pracy, ale także od wysokości zarobków i odprowadzanych składek.
Punkty emerytalne – klucz do obliczania niemieckiej emerytury
W niemieckim systemie emerytalnym kluczową rolę odgrywają punkty emerytalne (Entgeltpunkte). Są one podstawą do obliczania wysokości emerytury. Oto, jak działa ten system:
- Za każdy rok pracy przyznawane są punkty emerytalne
- Liczba punktów zależy od wysokości zarobków w danym roku
- Jeden punkt odpowiada średnim zarobkom w danym roku
- Suma punktów z całego okresu pracy jest mnożona przez aktualną wartość punktu
- Wynik tego mnożenia stanowi podstawę do obliczenia miesięcznej emerytury
Na przykład, jeśli ktoś zarabiał przez cały okres pracy dokładnie średnią krajową, to za każdy rok pracy otrzyma 1 punkt emerytalny. Jeśli pracował 40 lat, będzie miał 40 punktów. Aktualnie wartość jednego punktu wynosi około 34 euro. Oznacza to, że taka osoba otrzymałaby emeryturę w wysokości około 1360 euro miesięcznie (40 x 34 euro).
Emerytura minimalna i maksymalna w Niemczech
W Niemczech nie ma oficjalnie ustalonej minimalnej emerytury. Jednak od 2021 roku wprowadzono tzw. emeryturę podstawową (Grundrente), która ma na celu wsparcie osób z niskimi emeryturami. Aby otrzymać emeryturę podstawową, trzeba spełnić następujące warunki:
- Minimum 33 lata okresów składkowych
- Zarobki w tym okresie nie przekraczały 80% średniej krajowej
- Aktualne dochody nie przekraczają określonego limitu
Emerytura podstawowa może podnieść świadczenie nawet o 400 euro miesięcznie.Z kolei maksymalna emerytura w Niemczech nie jest ściśle określona, ale w praktyce rzadko przekracza 3000 euro miesięcznie. Wynika to z istnienia górnego limitu składek emerytalnych.
Łączenie polskiej i niemieckiej emerytury
Osoby, które pracowały zarówno w Polsce, jak i w Niemczech, mogą ubiegać się o emerytury z obu krajów. Oto najważniejsze informacje na ten temat:
- Każdy kraj wypłaca emeryturę za okresy pracy na swoim terytorium
- Okresy pracy w obu krajach są sumowane do ustalenia prawa do emerytury
- Wniosek o emeryturę składa się w kraju zamieszkania
- Instytucje emerytalne obu krajów współpracują ze sobą w celu ustalenia świadczeń
Warto pamiętać, że aby otrzymać polską emeryturę, trzeba spełnić warunki obowiązujące w Polsce, w tym osiągnąć polski wiek emerytalny.
Porównanie niemieckiej i polskiej emerytury
Porównując niemiecką i polską emeryturę, można zauważyć kilka istotnych różnic:
- Wysokość świadczeń – niemieckie emerytury są zazwyczaj znacznie wyższe
- Wiek emerytalny – w Niemczech jest stopniowo podnoszony do 67 lat
- System punktowy – w Niemczech stosuje się system punktów emerytalnych
- Emerytura minimalna – w Polsce istnieje ustawowo określona emerytura minimalna, w Niemczech wprowadzono emeryturę podstawową
- Waloryzacja – w obu krajach emerytury są waloryzowane, ale według różnych zasad
Należy jednak pamiętać, że wyższe emerytury w Niemczech wiążą się również z wyższymi kosztami życia w tym kraju.
Jak zwiększyć swoją niemiecką emeryturę?
Istnieje kilka sposobów na zwiększenie swojej przyszłej niemieckiej emerytury:
- Dłuższa praca – każdy dodatkowy rok pracy zwiększa liczbę punktów emerytalnych
- Wyższe zarobki – im wyższe zarobki, tym więcej punktów emerytalnych
- Dobrowolne składki – można opłacać dodatkowe składki emerytalne
- Zakładowe ubezpieczenie emerytalne – wiele firm oferuje dodatkowe programy emerytalne
- Prywatne oszczędności emerytalne – np. w ramach programów Riester-Rente lub Rürup-Rente
Warto pamiętać, że im wcześniej zacznie się myśleć o emeryturze i podejmować działania w celu jej zwiększenia, tym lepsze efekty można osiągnąć.