Spójniki w języku niemieckim

Czy zastanawiałeś się kiedyś, jak sprawić, by Twoje wypowiedzi w języku niemieckim brzmiały bardziej naturalnie i płynnie? Kluczem do sukcesu jest odpowiednie użycie spójników! W artykule przyjrzymy się bliżej różnym rodzajom spójników stosowanych w języku niemieckim oraz przedstawimy praktyczne przykłady ich użycia. Dzięki temu Twoja komunikacja w tym języku wzniesie się na wyższy poziom!

Spis treści

Spójniki współrzędne (Konjunktionen)

Spójniki współrzędne łączą ze sobą równorzędne części zdania, takie jak pojedyncze słowa, frazy lub całe zdania. Lista najczęściej używanych spójników współrzędnych w języku niemieckim:

und (i) – używany do łączenia elementów o podobnym znaczeniu lub funkcji, np. „Ich esse Äpfel und Bananen.” (Jem jabłka i banany.)
oder (lub) – używany do wyrażenia alternatywy, np. „Möchtest du Tee oder Kaffee?” (Chcesz herbatę czy kawę?)
aber (ale) – używany do wprowadzenia kontrastu lub sprzeczności, np. „Ich mag Schokolade, aber sie ist ungesund.” (Lubię czekoladę, ale jest niezdrowa.)
denn (ponieważ) – używany do wprowadzenia przyczyny lub uzasadnienia, np. „Ich lerne Deutsch, denn ich möchte in Deutschland studieren.” (Uczę się niemieckiego, ponieważ chcę studiować w Niemczech.)

Pamiętaj, że spójniki współrzędne nie wpływają na szyk wyrazów w zdaniu. Po spójniku współrzędnym możesz rozpocząć nowe zdanie z podmiotem na pierwszym miejscu.

Spójniki podrzędne (Subjunktionen)

Spójniki podrzędne wprowadzają zdania podrzędne i określają ich stosunek do zdania głównego. W przeciwieństwie do spójników współrzędnych, spójniki podrzędne wymagają zmiany szyku wyrazów w zdaniu podrzędnym – czasownik zostaje przesunięty na koniec. Lista najczęściej używanych spójników podrzędnych:

weil (ponieważ) – używany do wprowadzenia przyczyny, np. „Ich lerne Deutsch, weil es mir Spaß macht.” (Uczę się niemieckiego, ponieważ sprawia mi to przyjemność.)
dass (że) – używany do wprowadzenia zdania dopełnieniowego, np. „Ich denke, dass er Recht hat.” (Myślę, że on ma rację.)
wenn (jeśli, kiedy) – używany do wyrażenia warunku lub czasu, np. „Wenn es regnet, bleibe ich zu Hause.” (Jeśli pada deszcz, zostaję w domu.)
obwohl (chociaż) – używany do wprowadzenia przyzwolenia, np. „Obwohl er krank ist, geht er zur Arbeit.” (Chociaż jest chory, idzie do pracy.)

Zwróć uwagę na szyk wyrazów w zdaniach podrzędnych – czasownik znajduje się zawsze na końcu.

Spójniki dwuczłonowe (Doppelkonjunktionen)

Spójniki dwuczłonowe składają się z dwóch części i używane są w parach. Pierwsza część znajduje się w zdaniu głównym, a druga wprowadza zdanie podrzędne. Lista najczęściej używanych spójników dwuczłonowych:

entweder … oder (albo … albo) – używany do wyrażenia alternatywy, np. „Entweder gehst du jetzt, oder ich rufe die Polizei.” (Albo teraz wyjdziesz, albo zadzwonię po policję.)
zwar … aber (wprawdzie … ale) – używany do wprowadzenia kontrastu, np. „Er ist zwar intelligent, aber faul.” (On jest wprawdzie inteligentny, ale leniwy.)
nicht nur … sondern auch (nie tylko … ale również) – używany do połączenia dwóch elementów, z których drugi jest ważniejszy, np. „Sie ist nicht nur schön, sondern auch klug.” (Ona jest nie tylko piękna, ale również mądra.)

Pamiętaj, że w przypadku spójników dwuczłonowych, druga część wpływa na szyk wyrazów w zdaniu podrzędnym.

Spójniki przyczynowe (Kausale Konjunktionen)

Spójniki przyczynowe wprowadzają zdania podrzędne, które wyrażają przyczynę lub powód. Lista najczęściej używanych spójników przyczynowych:

weil (ponieważ) – używany do wprowadzenia przyczyny, np. „Ich lerne Deutsch, weil ich in Deutschland arbeiten möchte.” (Uczę się niemieckiego, ponieważ chcę pracować w Niemczech.)
da (ponieważ) – używany podobnie jak „weil”, np. „Da es regnet, nehme ich einen Regenschirm mit.” (Ponieważ pada deszcz, biorę ze sobą parasol.)
denn (ponieważ) – używany do wprowadzenia przyczyny w zdaniu głównym, np. „Ich nehme einen Regenschirm mit, denn es regnet.” (Biorę parasol, ponieważ pada deszcz.)

Zwróć uwagę, że „denn” nie wpływa na szyk wyrazów w zdaniu, w przeciwieństwie do „weil” i „da”.

Spójniki warunkowe (Konditionale Konjunktionen)

Spójniki warunkowe wprowadzają zdania podrzędne, które wyrażają warunek. Lista najczęściej używanych spójników warunkowych:

wenn (jeśli) – używany do wyrażenia warunku, np. „Wenn ich Zeit habe, gehe ich ins Kino.” (Jeśli mam czas, idę do kina.)
falls (jeśli, w przypadku gdyby) – używany podobnie jak „wenn”, np. „Falls es regnet, bleiben wir zu Hause.” (Jeśli będzie padać, zostaniemy w domu.)
sofern (o ile, pod warunkiem że) – używany do wyrażenia warunku, np. „Ich helfe dir, sofern ich Zeit habe.” (Pomogę ci, o ile będę miał czas.)

Pamiętaj, że spójniki warunkowe wymagają użycia odpowiedniego trybu (np. Indikativ lub Konjunktiv II) w zależności od stopnia prawdopodobieństwa spełnienia warunku.

Spójniki porównawcze (Komparative Konjunktionen)

Spójniki porównawcze wprowadzają zdania podrzędne, które wyrażają porównanie. Lista najczęściej używanych spójników porównawczych:

wie (jak) – używany do wyrażenia podobieństwa, np. „Er ist so groß wie sein Vater.” (On jest tak wysoki jak jego ojciec.)
als (niż) – używany do wyrażenia nierówności, np. „Mein Bruder ist älter als ich.” (Mój brat jest starszy ode mnie.)
je … desto (im … tym) – używany do wyrażenia zależności, np. „Je mehr ich lerne, desto besser verstehe ich Deutsch.” (Im więcej się uczę, tym lepiej rozumiem niemiecki.)

Zwróć uwagę na szyk wyrazów w zdaniach podrzędnych wprowadzanych przez spójniki porównawcze.

Spójniki czasowe (Temporale Konjunktionen)

Spójniki czasowe wprowadzają zdania podrzędne, które wyrażają zależności czasowe. OLista najczęściej używanych spójników czasowych:

wenn (kiedy) – używany do wyrażenia jednoczesności lub powtarzalności, np. „Wenn ich nach Hause komme, esse ich zu Abend.” (Kiedy przychodzę do domu, jem kolację.)
als (kiedy) – używany do wyrażenia jednorazowej czynności w przeszłości, np. „Als ich gestern einkaufen ging, traf ich einen alten Freund.” (Kiedy wczoraj poszedłem na zakupy, spotkałem starego przyjaciela.)
bevor (zanim) – używany do wyrażenia uprzedniości, np. „Ich räume mein Zimmer auf, bevor ich schlafen gehe.” (Sprzątam swój pokój, zanim pójdę spać.)
nachdem (po tym jak) – używany do wyrażenia następstwa, np. „Nachdem ich gegessen habe, gehe ich spazieren.” (Po tym jak zjem, idę na spacer.)

Pamiętaj, że spójniki czasowe mogą wpływać na użycie czasów gramatycznych w zdaniu podrzędnym.

Spójniki celowe (Finale Konjunktionen)

Spójniki celowe wprowadzają zdania podrzędne, które wyrażają cel lub zamiar. Lista najczęściej używanych spójników celowych:

damit (aby) – używany do wyrażenia celu, np. „Ich lerne fleißig, damit ich gute Noten bekomme.” (Uczę się pilnie, aby otrzymywać dobre oceny.)
um … zu (aby) – używany do wyrażenia celu, np. „Ich gehe in die Bibliothek, um zu lernen.” (Idę do biblioteki, aby się uczyć.)

Zwróć uwagę, że po spójniku „um” używamy bezokolicznika z „zu”.